Những cải thiện lớn về chất lượng không khí ở Trung Quốc trong quá trình phong tỏa vì COVID-19 đã được báo cáo rộng rãi, nhưng nghiên cứu mới cho thấy hai chất gây ô nhiễm có hại nhất cho sức khỏe con người, bụi mịn (PM2,5) và ozone, chỉ giảm nhẹ.
Các nhà nghiên cứu từ Đại học Leeds và Đại học Khoa học và Công nghệ ở Thâm Quyến, đã chọn lựa và phân tích số liệu từ khoảng 1.300 trên tổng 1.640 trạm quan trắc chất lượng không khí tự động được lắp đặt khắp Trung Quốc đại lục từ tháng 1 năm 2015 đến tháng 4 năm 2020 để cô lập các thay đổi trong thời gian phong tỏa so với nồng độ chất ô nhiễm dự kiến dựa trên các xu hướng, tính thời vụ và ảnh hưởng của Tết Nguyên đán.
Tác giả chính Ben Silver, từ Đại học Leeds, cho biết: “Trong thời gian phong tỏa ở Trung Quốc, được xác định là từ ngày 23 tháng 1 đến ngày 31 tháng 3 năm 2020, chúng tôi thấy rằng nitơ dioxide (NO2) giảm nhiều nhất, với nồng độ thấp hơn 27% nồng độ trung bình trên khắp Trung Quốc. Mức giảm lớn nhất là ở tỉnh Hồ Bắc, nồng độ NO2 thấp hơn 50,5% so với dự kiến trong thời gian khóa máy.
Trong khi nồng độ NO2 giảm rõ rệt thì hai chất gây ô nhiễm có hại nhất đối với sức khỏe con người hầu như không giảm. Các hạt mịn có kích thước nhỏ hơn 2,5µm (bụi PM2.5) – có mức giảm khiêm tốn 11% ở một số khu vực và không suy giảm ở Đông Bắc Trung Quốc. Chúng là thành phần gây hại nhất của ô nhiễm không khí, khi đi sâu vào phổi và máu, làm hỏng phổi và tim. Ozone có thể gây khó thở, ảnh hưởng đến chức năng phổi và làm xấu đi tình trạng phổi như hen suyễn. Các nhà khoa học nhận thấy nồng độ ozone hầu như không thay đổi vì các biện pháp kiểm soát đại dịch.
Đồng tác giả Xinyue He, nói thêm: “Khí thải NOx của Trung Quốc bị chi phối bởi giao thông (35%), công nghiệp (35%) và sản xuất điện (19%, tất cả đều có khả năng bị ảnh hưởng bởi lệnh phong tỏa.
“Trong khi đó, nồng độ PM2.5 ở Trung Quốc bị ảnh hưởng nặng nề bởi khí thải dân cư, có khả năng ít bị ảnh hưởng bởi các biện pháp kiểm soát. Việc giảm PM10 và CO (carbon monoxide) tương đối lớn hơn so với PM2.5, có thể là do giảm các nguồn phát thải chính nhiều hơn và sự hình thành PM2.5 thứ cấp. Giảm phát thải các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi và NOx, kết hợp với thay đổi nồng độ bụi mịn, dẫn đến thay đổi nồng độ ozone ít.”
Nhung Nguyễn
Toàn văn nghiên cứu: The impact of COVID-19 control measures on air quality in China
Ben Silver1, Xinyue He1,2, Steve R Arnold1,3 and Dominick V Spracklen1
Published 28 July 2020 • © 2020 The Author(s). Published by IOP Publishing Ltd
Environmental Research Letters, Volume 15, Number 8
Để lại bình luận