Tại một công viên ở một trong những thành phố ô nhiễm nhất thế giới, một “tháp” lọc kiểu dáng đẹp đã lặng lẽ thanh lọc không khí xung quanh từ mùa hè năm ngoái. Được đặt tên là Verto, thiết bị cao 5,5 mét giúp giảm mức độ nitơ điôxit và các hạt mịn nguy hiểm ở Vườn ươm Sunder của New Delhi bằng cách lọc 600.000 mét khối không khí mỗi ngày – tương đương với thể tích của 273 khinh khí cầu.
Giờ đây, sau khi thu thập dữ liệu từ nguyên mẫu của họ, các kiến trúc sư tin rằng dự án của họ có thể được nhân rộng để làm sạch không khí ở các không gian công cộng lớn, các khu dân cư và thậm chí là toàn bộ thành phố.
Được thiết kế bởi công ty kiến trúc Studio Symbiosis, tòa tháp chứa 5 “khối” lọc không khí xếp chồng lên nhau. Vợ chồng đồng sáng lập công ty, Amit và Britta Knobel Gupta, cho biết các thiết bị chạy bằng quạt của họ có thể làm sạch không khí trong bán kính từ 200 đến 500 mét trong không gian kín, mặc dù ở ngoài trời, khoảng cách này sẽ là 100 đến 350 mét, tùy thuộc vào tốc độ gió và mức độ mở của môi trường xung quanh.
Lấy tên từ từ tiếng Latinh “vertente” hoặc “xoay”, dạng xoắn của Verto được thiết kế để đẩy càng nhiều không khí càng tốt qua bề mặt thiết bị, nơi nó được hút vào các bộ lọc và đẩy ra ngoài. Sử dụng các bộ lọc từ công ty Mann+Hummel của Đức, các kiến trúc sư của Studio Symbiosis tập trung vào việc tạo ra hình dạng hiệu quả nhất cho các tòa tháp, với các mô hình kỹ thuật số mô phỏng các điều kiện gió khác nhau.
Được thiết kế như ‘một sản phẩm đại chúng’
Theo một nghiên cứu trên tạp chí y khoa The Lancet, chỉ riêng trong năm 2019, ô nhiễm không khí được cho là đã gây ra cái chết cho gần 1,6 triệu người ở Ấn Độ. New Delhi thường xuyên bị bao phủ trong sương khói, với khí thải từ phương tiện giao thông, đốt cây trồng và các nhà máy điện đốt than, tất cả đều góp phần làm giảm chất lượng không khí của thành phố.
Viện Ảnh hưởng Sức khỏe có trụ sở tại Hoa Kỳ năm ngoái đã xếp thủ đô của Ấn Độ là thành phố có mức độ tiếp xúc với vật chất dạng hạt mịn, hay PM2,5 cao nhất trên thế giới. Và ngoài tác động trực tiếp của ô nhiễm, hậu quả của biến đổi khí hậu đã gây ra những đợt nắng nóng đã giết chết hơn 24.000 người ở nước này kể từ năm 1992, theo một nghiên cứu được Đại học Cambridge công bố vào tháng trước.
Gia đình Gupta nói rằng họ đã bị thôi thúc hành động bởi những trải nghiệm tiêu cực về ô nhiễm sau khi chuyển đến New Delhi từ London. Amit cho biết: “Hoạt động kinh doanh cốt lõi của chúng tôi là kiến trúc — chúng tôi không muốn tham gia vào lĩnh vực lọc không khí. “Nhưng ô nhiễm ở đây là không thể chấp nhận được. Nó rất tệ.”
Trớ trêu thay, bằng cách sử dụng quạt điện để hút không khí, các tòa tháp đang góp phần – mặc dù không đáng kể – vào chính lượng khí thải mà chúng đang cố gắng giảm thiểu. Để giảm tác động đến môi trường của Verto, Studio Symbiosis đã lắp đặt các quạt “thông minh” tiết kiệm năng lượng, thay đổi tùy theo điều kiện địa phương (chạy chậm lại khi mức độ ô nhiễm thấp hoặc khi gió mạnh cung cấp luồng không khí tự nhiên). Các kiến trúc sư tuyên bố rằng mỗi tòa tháp tiêu thụ điện năng với tốc độ tương đương với máy hút bụi công nghiệp “nhưng với luồng không khí gấp 100 lần”.
Họ cho biết thêm, các bộ lọc cần được thay thế sau khoảng từ 3 đến 9 tháng, có thể tái chế một phần. Tiếng ồn do tháp tạo ra tối đa là 75 decibel, tương tự như tiếng ồn của máy xay sinh tố tiêu chuẩn trong nhà bếp.
Amit ước tính rằng “có thể cần 100” tòa tháp để lọc không khí khắp trung tâm New Delhi, mặc dù ông cho biết cần phải nghiên cứu thêm và “mô hình quy mô đầy đủ” để tính toán các con số chính xác hơn. Các thiết bị, được làm từ bê tông cốt sợi thủy tinh, cũng được thiết kế để dễ dàng lắp ráp và vận chuyển, với hy vọng chúng có thể được áp dụng trên quy mô lớn.
Britta cho biết: “Chúng được làm từ các mô-đun lặp đi lặp lại, vì vậy chúng tôi không cần quá nhiều khuôn mẫu và chúng tôi có thể đóng gói phẳng và vận chuyển chúng. “Ý tưởng là làm cho sản phẩm này trở thành một sản phẩm đại chúng,” Amit nói thêm.
Nguồn CNN, lược dịch
